Search among Laszlo Istvan TOTH's articles

Aperis mondvaste nova tendenco fare de posedantoj de gigantaj kapitaloj. Ĝis nun eblis gajni signifan profiton el fabrikado kaj vendado de industriaj varoj. Sed, post la aliĝo fare de Ĉinio, Barato al la monda ekonomio, la prezoj de industriaj varoj

Pro la mankhavo de Fundamento, nek gravuloj kiel Detlev Blanke, Spomenka Ŝtimec, Trevor Steele kaj aliaj eminentuloj sukcesis apliki konvenan solvon por marki rektan objekton ĉe propraj nomoj. Fine, ili rezignis je la Fundamenta akuzativo, kaj uzis la

Malklaris por mi tiuj sintenoj, kiuj staras kontraŭ la sana, racia konsiderado/pritakso, kaj mi restis konsternite je tiaj ŝajnaj misfunkcioj de oniaj cerboj. Mi ja scias tion, ke ne ekzistas kaŭzitaĵo sen kialo. Ĝuste tial mi iom esploris/analizis tiujn

Kvankam principe Esperanto estas libervortorda lingvo, tamen, ĉe kelkaj vortoj necesas respekti fiksan vortordon, por ne aliigi la mesaĝon de la koncerna frazo. ”Dimanĉe ankaŭ Petro laboris.” – Ne nur aliaj laboris, sed ankaŭ Petro. ”Dimanĉe Petro

Mi ofte rimarkis eĉ ĉe eminentuloj pri la lingvo, ke uzas mise la rolvorteton "dum", ofte anstataŭ la rolvorteto ”dume”. Tio ne estas mirinde, ĉar pluraj literaturaj verkaĵoj, kaj ankaŭ multaj lernolibroj instruas mise ĝin. En klara, pretendema lingvouzo

En la kazo, ke temas pri kondiĉo/cirkonstanco:      ”En la kazo (sed ne: ”okazo”!), ke tiu rompŝtelisto ne kaŝos sin, li estos arestata.”      ”Tiukaze (sed ne: ”tiuokaze”!) la ŝtelisto estos kondamnata.”      ”Neniukaze (sed ne: ”neniuokaze”!) oni

Krei lingvon estas malfacila tasko, despli, se iu entreprenas tion sole. Ne mirinde, ke Zamenhof sen kunlaborantoj ne sukcesis tute finverki Esperanton. Restis en Eo "blankaj makuloj", kaj ni heredis la taskon klarigi/finlabori ilin. Sed oni povus

Estas konate, ke beboj en plimulto ellernas la unuan lingvon de siaj patrinoj. Nu, tiu unua lingvo estas la patrinlingvo de bebo! Nur en ege raraj kazoj okazas tio, ke beboj ellernas la unuan lingvon disde  vartistinoj, patroj, diversaj parencoj, ktp. En

Analizante la esprimklarecon ĉe lingvouzantoj, mi konstatis tion, ke ĉefe tiuj uzas nebule (fakte nekorekte) la lingvon Eo, kiuj praktikis ĝin intense kun sam-patrinlingvanoj, au kun parolantoj, kiuj ne regas ceterajn fremdajn lingvojn, krom Eo. Mia

En praktiko la plej grava argumento/motivacio ellerni Esperanton rilatas al la regula kaj logika funkciado de la lingvo. Interna ideo kaj neŭtraleco ja estas belaj aferoj, sed ne ili elvokas lernemon por la plimulto de la potencialaj ontaj

Helpe de la malsupraj frazoj evidentiĝas, ke la prepozicio "al" kaj akuzativo ne ĉiam estas interŝanĝeblaj. Por trovi la ĝustan solvon, estas necese ekuzi menson. Alia solvo estas finekzerci la korektajn uzojn, ĝis kiam tio iĝas esti rutina. ”Maria

Se oni kompilas malzorgeme, pigre frazojn, tio preskaŭ ĉiam kaŭzas dilemon, penadon ĉe legantoj. Tio validas despli, se temas pri libervortorda lingvo, kia estas ekz. Esperanto. Jen klasika modelfrazo pri tiu malzorgema stio: ”Johano pentris la

Decidi inter uzi adjektivon, kaj uzi adverbon ne estas tiom komplike. Adjektivo precizigas substantivon, pronomon, nomon. Adverbo priskribas verbon. ”Estas interesE, ke li aperis en la kunsido.” – ”interesE” priskribas al la verbon ”esti”, kaj kune

Identiga priskribo identigas substantivon helpe de alia substantivo: a.) "La lingvo Esperanto rolas kiel pontlingvo." – la substantivo "lingvo" identigas la substantivon "Esperanto".  (klariĝas, ke tiu "Esperanto" estas lingvo, ĉar ĝi povus esti ankaŭ

"Apud" signifas lokon "proksime al" io, iu. "Preter" signifas itineron (moviĝon) "proksime al" io, iu. 1.) "Kato sidas apud mia domo."; "Kato sidas apud mi."  2.) "Kato kuras preter mia domo."; "Kato kuras preter mi."  

Depende de la signifo de verboj, la formativoj "ad" kaj "ek" ŝanĝas iom iliajn komprenojn. La t.n. "unufazaj" (mallongdaŭraj) verboj esprimas agon kies daŭro estas mallonga, fakte ne karakteriza: "frapi", "bati", "halti", "piki", "pinĉi", ktp. La t.n.

Ene de Esperantistaro la uzo de la kompleksa konjugacio estas ofte tiom malbone komprenita, regata, ke eĉ elformiĝis eraraj tendencoj: la t.n. "itista" kaj "atista". Iuj aludas al "aspektismo" por trovi pretekston je tiu erara uzmaniero. Aliuloj kredas,

La linukso Ubuntu en 2006 ricevis la premion de "La plej uzant-amika linuks-operaciumo" (facile, agrable uzebla). Ĝi komencis pli kaj pli rapide disvastiĝi, precipe post la malsukcesa mikrosofta Vista, kaj pro la perfort-altrudema sinteno de la kompaniego

Por eviti malagrablajn "surprizojn", kiujn povas okazigi virusoj, spion-programoj, informadikaj fi-penetruloj, subita difektiĝo de daten-stokilo, ktp. indas de tempo al tempo (monate, dumonate) fari perfektan kopion pri la fiksa daten-stokilo

"Ĉeestis en ĉambro granda viro." - ĉu la ĉambro aŭ la viro estis granda? Jen, kial indas respekti la vortordon: adjektivo(j) – substantivo!

La malsupra instruo validas ne nur por tradukado al Esperanto, sed ankaŭ al ajna etnolingvo. Dum la ĉiutaga patrinlingva parolado oni eĉ ne rimarkas tion, kiom abunde uzas idiomaĵojn, do esprimojn, kiuj estas neraciaj laŭ laŭvorta kompreno. Tamen, oni

Lingvolernadon eblas klasifiki laŭ kvar gravaj kategorioj, rilate al cirkonstancoj, kiel oni alproprigas lingvojn: 1.) Subkonscie – familia(j)n lingvo(j)n; ŝtatan lingvon (kaze de enmigrintoj, minoritatoj) 2.) Malvolonte, sen konscia necesbezono –

Marĝene de iu antaŭnelonga diskuto pri la rolvorteto "ĉe" sur iu dissendo listo, mi eluzas okazon disvolvi kelkajn pensojn. La signifo de la rolvorteto "ĉe" estas transprenita elde pluraj etnaj lingvoj, en kiuj la koresponda rolvorteto/afikso plenumas

Sendube, en multaj etnolingvoj la prefikso "re-" montras ankaŭ inversan direkton por ago, movo. Tial, influite de etnolingvaj uzkutimoj, iuj eminentuloj atribuis al la prefikso "re" ankaŭ la signifon de tiu "retro", simile, kiel ili atribuis por la

La verbo ”esti” en multaj lingvoj havas plurajn diversajn rolojn: - ĝi povas signifi ”konformiĝon al”: ”Tero estas astro.” – rimarko:  kvankam la tradiciaj gramatikoj fanfaronas pri libera vortordo, tamen evidentiiĝas en ĉi tiu modelfrazo, ke tio ne

Kiam la alparolata persono identas al la alparolanta persono, kaze de la unua- kaj duapersona pronomoj, ne ekzistas danĝero miskompreni la frazan mesaĝon: "Mi pretigis min por vojaĝo." "Vi pretigis vin por vojaĝo." Sed kaze de la tria persono jam

Laŭ miaj esploroj pri Esperantistaj opinioj, mi povis konkludi, ke ĝuste tiu plimulto el movadanoj atribuas la regreson al nesufiĉa diskonigo, kiu plimulto pigras ellerni la lingvon, dume fervore proponas ĝin al ĉiuj… La situacio similas al tiuj malbone

Iuj tiel opinias, ke la vorton "nek" eblas uzi nur kombinite: "Nek Maria, nek Petro ĉeestis." En tia formo la vortoparoj "nek" esprimas la samon, kiel la neitaj vortoparoj "kaj": "Kaj Maria, kaj Petro ne ĉeestis." == "Nek Maria, nek Petro ĉeestis." La

Profesia planlingvo por Eŭropo Eŭropo Unio bezonas komunan lingvon, sed tiu lingvo devas esti multflanke taŭga por la nunaj pretendoj de la membroŝtatoj. Ekzistas tre multaj planlingvo-projektoj, iuj pli disvastiĝintaj, aliaj malpli. La grado de

Por klarigi tion, necesas unue interkonsenti pri kion oni povas nomi "fonetika lingvo". Fonetika lingvo estas tiu lingvo, en kiu oni *devas* prononci literojn tiel, kiel ili estas skribitaj. Lingvoj en kiuj oni *devas* prononci literojn aŭ nur iujn

Se iu ajn havas malfacilaĵojn kompreni la aktualan mondan financan krizon, tiukaze helpos la sekva fabelo: 1. Iam estinte, en iu barata vilaĝo, iu ŝakristo anoncis la vilaĝanojn, ke intencas aĉeti simiojn pagonte po 10$ por ĉiu simio. 2. La vilaĝanoj

Foje aperas kampanjoj por popularigi Esperanton, kaj ĉe la fino oni faras trompajn statistikojn. Nu, bone, reklamoj estas preskaŭ ĉiam mensogoj, tion ni scias, sed almenaŭ tiuj, kiuj faras reklamon estas konsciaj pri la trompa valoro de tiu rezulto. Sed

Antaŭ kelkaj jaroj, kiam la portalo Ĝangalo ankoraŭ furoris, mi faris kritikan rimarkon pri la reta gazeto Libera Folio, ĉar en ĝi ties ĵurnalisto Kalle Kniivilä evitis surpreni la respondecon pri siaj artikoloj. Li subskribis ilin per "redakcio". Dum